Patrzymy na nich z podziwem i zazdrością: piękni, uśmiechnięci, bogaci i podróżują po całym świecie. Takie postrzeganie pilotów jest powszechne, ale dość powierzchowne. Zdobycie licencji kosztowało majątek i wiele trudu; obecne zajęcie, to praca w najwyższym stresie a częste zmiany stref czasowych źle wpływają na samopoczucie. Może chociaż wysokość płacy rekompensuje te wszystkie niedogodności?
Płace ściśle tajne
Zdobycie danych na temat wynagrodzeń pilotów jest bardzo trudne. Zazwyczaj o zarobkach sami piloci oraz ich pracodawcy mówią wyłącznie przy okazji strajków. Oczywiście zawsze są to zdania podzielone. W ostatnim roku mogliśmy obserwować i odczuć skutki strajków w PLL LOT oraz Ryanair. Odwołane setki lotów przyniosły efekty jedynie częściowo zaspokajające roszczenia pilotów.
Raynair zdecydował się na dość znaczną podwyżkę i uciszył strajk. W PLL LOT zmieniono system płac podwyższając pensum pilotów, co oznacza, że otrzymają oni wyższą płacę podstawową bez konieczności wylatywania określonej ilości godzin. I choć o wyższych zarobkach nadal decyduje ilość dodatkowych godzin pracy, to jednak nie jest to podstawowy czynnik kształtujący wysokość wynagrodzenia.
Zarobki w PLL LOT
Dane dotyczące narodowego przewoźnika Polaków pochodzące z okresu ostatniego protestu informują o średnich zarobkach pilotów w podziale na rodzaj samolotów. Elita, czyli piloci Boeingów 787 Dreamliner zarabiają średnio powyżej 30 tysięcy złotych miesięcznie. Latający na krótszych trasach Boeingami 737 mogą liczyć na średnią pensję w wysokości 23 tysięcy, a obsługujący embraery dostają około 26 tys. Wchodzący w skład personelu kokpitowego pierwsi oficerowie otrzymują odpowiednio: 21, 15, 17 tys. zł miesięcznie.
Nie wiadomo, czy do ujawnionych średnich zarobków wliczono wysokość wypłacanych diet. Duże różnice między personelem obsługującym różne typy samolotów mogą sugerować, że diety zostały doliczone – piloci Dreamlinerów spędzają w podróży więcej czasu, częściej nocują dwa – trzy dni poza granicami kraju, więc diety również mają wyższe.
PLL LOT perspektywy
Według danych pochodzących od władz spółki w latach 2011 -2017 wzrost płac był znaczący – o 16,8 % dla pilotów, 28,8 % dla personelu pokładowego a 14,3 % więcej dostała obsługa naziemna.
Ostanie zmiany systemu wynagrodzeń mają doprowadzić do wzrostu płacy zasadniczej pilotów o około 2 tysiące. Jak obecnie kształtuje się wynagrodzenie tej grupy – niestety nie ma na ten temat dokładnych danych. Nie pozostaje nam nic innego, jak cierpliwie czekać do następnego protestu pracowniczego.
Poza zasięgiem informacyjnym są zarobki personelu zatrudnionego w spółce LOT Crew. Utworzona kilka lat temu, gdy przewoźnik był na skraju bankructwa, korzysta z usług pilotów, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Ten rodzaj współpracy odpowiada obu stronom, bo mimo znacznej poprawy kondycji PLL LOT spółka Crew nadal istnieje, a nawet zwiększa zatrudnienie. Jest to jeden z głównych punktów spornych między dyrekcją linii a związkami zawodowymi.
Rekordziści europejscy
Zarobki pilotów PLL LOT wysokie jak na warunki polskie nie są jednak rekordowe wśród linii lotniczych mających swoją siedzibę na terenie Europy.
Wakacje roku 2018 zdominowały komunikaty o protestach w szeregach personelu największego taniego przewoźnika linii Ryanair. Odwołano 20 tysięcy lotów, straty spółki szły liczono w dziesiątkach milionów a obok wysokości płac podstawowym punktem sporu było samozatrudnienie pilotów i innego personelu – problem, z którym LOT już się boryka, a jego nasilenie dopiero przed nami.
Raynair przy okazji strajku podał dane dotyczące zarobków pilotów, Najwięcej zarabiali wówczas kapitanowie z bazy w Dublinie – 156 tysięcy euro rocznie. W bazie londyńskiej – 135 tys. funtów, czyli podobnie jak koledzy z Irlandii. Każda z 86 europejskich baz ma inne średnie zarobki i gdy przychodzi chwila konfrontacji na linii pracownicy – pracodawca, stawki negocjowane są oddzielnie dla każdej bazy.
O tym, że o pilotach Ryanair niedługo znów usłyszymy może świadczyć fakt, że w większości baz linia wciąż ogłasza nabór na stanowiska i mimo kuszących wysokością ofert zarobków wciąż brakuje chętnych do pracy.
Niemiecka Lufthansa płaci pilotom nawet 80 tysięcy złotych miesięcznie. Podwyżka w 2017 roku zmieniła wysokość wynagrodzeń o 10 %, ale nie zadowoliła związkowców – można spodziewać się kolejnych protestów personelu niemieckiego przewoźnika.
Azja wysokich lotów
Europejskie standardy płacowe bledną w zestawieniu z azjatyckimi oraz północnoamerykańskimi. Piloci Emirates średnio zarabiają ok. 60 tys. złotych miesięcznie, ale poza pensją mają bardzo bogaty pakiet socjalny.
Amerykańskie średnie płace dla pilotów wynoszą ok. 121 tys. dolarów rocznie. Na zagranicznych liniach renomowanych przewoźników, np. Delta piloci mogą zarobić nawet 200 tysięcy dolarów rocznie.
Rekordy płacowe biją chińskie linie Sichuan Airline i Qingda Airlines, które za roczny kontrakt są gotowe zapłacić nawet 300 tysięcy dolarów.
Symulacje i prognozy dla ruchu lotniczego wskazują na wzrost zapotrzebowania na pracowników obsługujących loty. Do roku 2036 konieczne będzie zatrudnienie (po uprzednim wyszkoleniu) ponad 630 tysięcy pilotów. Aby znaleźć pracowników linie będą zmuszone do podnoszenia płac – tak więc rekordy w sferze wynagrodzeń pilotów dopiero przed nami.
