Zgodnie z prawem każda osoba będąca uczestnikiem bądź świadkiem wypadku ma obowiązek udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej ofierze, jeżeli jest ona w stanie zagrażającym jej życiu lub narażona jest na ciężki uszczerbek na zdrowiu. Każdy z nas może znaleźć się w takiej sytuacji, dlatego warto dowiedzieć się, co obejmuje pierwsza pomoc przedmedyczna i jakie są zasady jej udzielania.
Co to jest pierwsza pomoc przedmedyczna?
Pierwsza pomoc przedmedyczna to wszystkie czynności o charakterze ratunkowym, które wykonuje się do czasu przybycia wykwalifikowanych służb medycznych. Służy ona ratowaniu życia i zdrowia osoby poszkodowanej, a także zminimalizowaniu następstw zdarzenia. Jeżeli doszło u niej do niewydolności krążeniowej lub przestała oddychać, uczestnicy bądź świadkowie wypadku mają tylko 4 minuty na reakcję, aby zapobiec nieodwracalnym zmianom w mózgu ofiary.
Ponieważ każdy jest zobowiązany do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, mogą jej udzielać również osoby niewykwalifikowane, nieposiadające specjalistycznej wiedzy. Należy jednak znać zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, aby nie pogorszyć stanu osoby poszkodowanej ani nie narazić siebie samego na niebezpieczeństwo. Z tego powodu w wielu miejscach, w szczególności w zakładach pracy można się spotkać z profesjonalnymi szkoleniami, przeprowadzanymi przez takich specjalistów jak m.in. Inka BHP, którzy oferują m.in. zajęcia z użyciem ćwiczebnego defibrylatora. Warto zaznaczyć również, że zgodnie z obowiązującym prawem, szkolenia te są obowiązkowe w szkołach, przedszkolach oraz żłobkach. Dzięki temu coraz więcej osób nie tylko nie waha udzielić się pomocy poszkodowanym, ale też wie doskonale, jak postępować.
Jakie są zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej?
Zasady wykonywania podstawowych zabiegów resuscytacyjnych, znane również jako BLS, to zbiór zasad, jakich należy przestrzegać podczas udzielania pomocy osobom poszkodowanym. Jak głoszą szkolenia z udzielania pierwszej pomocy, sposób postępowania zależy przede wszystkim od rodzaju wypadku. Zakres i rodzaj podjętych działań będzie bowiem inny w przypadku zadławienia, zatrucia, zranienia, złamania, krwawienia, urazów termicznych, porażeniach prądem czy urazu kręgosłupa. Istnieją również uniwersalne zasady, które obowiązują niezależnie od charakteru wypadku bądź urazu.
Będąc świadkiem wypadku, przestrzegaj następujących zasad:
- upewnij się, że zarówno poszkodowany, jak i pozostali uczestnicy zdarzenia oraz Ty jesteście bezpieczni,
- nie narażaj się – nie podejmuj ryzykownych działań i zawsze stosuj środki ochrony osobistej,
- natychmiast zadzwoń na numer ratunkowy lub poproś o pomoc innego świadka zdarzenia,
- przez cały czas pozostawaj w kontakcie z dyspozytorem,
- sprawdź i oceń stan osoby poszkodowanej – jeżeli poszkodowanych jest więcej, w pierwszej kolejności należy pomóc osobie, której stan jest najcięższy,
- jeśli poszkodowany jest przytomny, okryj go, aby uchronić go przed wstrząsem i obserwuj, a także pozostawaj w nim w kontakcie,
- w miarę możliwości staraj się uspokoić poszkodowanego oraz sam zachowaj spokój,
- jeżeli nie podejrzewasz urazu kręgosłupa, ułóż poszkodowanego w pozycji ustalonej bocznej,
- czekaj z poszkodowanym na przyjazd służb medycznych i staraj się przez cały ten czas z nim rozmawiać.
Co robić, jeśli osoba poszkodowana jest nieprzytomna lub nie oddycha?
Nie ma obowiązku posiadania rozległej wiedzy medycznej dotyczącej zabiegów ratunkowych. Istnieje jednak technika, którą powinien znać każdy – resuscytacja krążeniowo-oddechowa, czyli RKO. Jeżeli osoba poszkodowana jest nieprzytomna, należy udrożnić jej drogi oddechowe oraz ocenić oddech. Jeśli nie oddycha, należy natychmiast rozpocząć RKO, ponieważ dzięki temu można aż trzykrotnie zwiększyć prawdopodobieństwo przeżycia ofiary wypadku. Resuscytację należy prowadzić do momentu przyjazdu służb medycznych, powrotu prawidłowego oddechu, odzyskania przez poszkodowanego przytomności lub utraty sił.
Pamiętaj! Spleć dłonie i ułóż je na 1/3 wysokości mostka. Ręce ułóż prostopadle do klatki piersiowej poszkodowanego i uciskaj ją wyprostowanymi ramionami. Uciskaj klatkę poszkodowanego na głębokość 6 cm, seriami po 30 uciśnięć. Po skończeniu serii wykonaj 2 oddechy ratownicze, zaciskając poszkodowanemu skrzydełka nosa i odwodząc jego brodę w dół. Po wykonaniu dwóch oddechów wróć do wykonywania uciśnięć. RKO przeprowadzaj w sekwencji 30:2.
