Strach przed ciemnością, nieśmiałość, złość, trudne rozstania – to tylko kilka z problemów trapiących dzieci. Nam, dorosłym, często mogą wydawać się błahe, jednak z perspektywy kilkulatka są naprawdę poważnym wyzwaniem, z którym niełatwo sobie poradzić. Pomocą służą bajki terapeutyczne, od lat z powodzeniem wykorzystywane do wspierania najmłodszych w radzeniu sobie z codziennością. Czym się wyróżniają?
Bajkoterapia, czyli kilka słów o kojącej mocy opowieści
Bajkoterapia jest częścią arteterapii, czyli swoistego leczenia za pomocą kontaktu ze sztuką. Baśnie i bajki, napisane specjalnie w tym celu, wykorzystuje się zarówno w profilaktyce, jak i rozwiązywaniu i łagodzeniu różnego rodzaju problemów emocjonalnych. Starannie dobrane teksty literackie mają różne zadania:
- przygotowują dziecka do sytuacji, która dopiero nastąpi (np. pojawienie się rodzeństwa);
- pozwalają nabrać dystansu do problemu i zrozumieć jego przyczyn;
- wyzwalają pozytywne emocje, podnoszą pewność siebie;
- pokazują wzorce zachowań i zachęcają do pokonywania trudności;
- wspierają rozwój i ułatwiają zrozumienie swoich uczuć.
Bajki terapeutyczne wyróżnia forma – są pisane tak, by dziecko mogło w łatwy sposób identyfikować się z głównym bohaterem. Każdy tekst dotyczy konkretnego problemu, z którym mierzy się jego bohater, by ostatecznie wyjść zwycięsko z danej sytuacji. Dobro zawsze zwycięża, bajka kończy się szczęśliwie, postacie wzbudzają pozytywne emocje i wspierają się nawzajem. Ważnym elementem jest oswajanie z sytuacją poprzez umiejętne powtarzanie bodźców lękotwórczych oraz łączenie emocji negatywnych z pozytywnymi.
O czym opowiadają bajki terapeutyczne?
Bajkoterapię stosuje się głównie u kilkulatków, choć baśnie terapeutyczne w wielu przypadkach pomagają również nastolatkom i dorosłym. Czytanie bajki jest doskonałym punktem wyjścia do rozmowy o problemie, jaki dręczy dziecko. Pokazuje mu, że nie jest samo, a inni mają podobne rozterki, również odczuwają lęk, złość, zazdrość i inne trudne emocje. Kluczem do sukcesu jest dobranie odpowiedniego dla dziecka tekstu.
Tematyka bajek terapeutycznych, dostępnych m.in. w pedagogicznej księgarni internetowej Oficyny Wydawniczej „Impuls”, dotyczy trudnych dla dzieci sytuacji takich jak śmierć, rozwód rodziców, lęk przed ciemnością, przedszkolem czy rozstaniem z mamą, przeprowadzka, narodziny rodzeństwa, choroby oraz uczuć: nieśmiałości, agresji, niechęci do dzielenia się, wstydu i smutku. Czytanie bajek pozwala odreagować napięcia i znaleźć siłę do pokonywania słabości.
