Mają na co dzień wiele problemów: długie granice do obrony, kilka stref czasowych, ogromne odległości do pokonania, skrajnie odmienne warunki klimatyczne, zróżnicowanie językowe, kulturowe i religijne wśród mieszkańców. Mimo trudności administracyjnych czy militarnych, posiadanie wielkiego terytorium daje również korzyści, na przykład zróżnicowanie przyrodnicze i krajobrazowe, a przede wszystkim znaczna zasobność pod względem bogactw naturalnych, co sprawia, że największe kraje świata są jednocześnie potęgami gospodarczymi i politycznymi naszej planety.
Najmniejsze państwo – Watykan, to powierzchnia dwóch Stadionów Narodowych. Największy kraj świata – Rosja, na swoim terytorium Polskę zmieści niemal 55 razy.
Oto 10 największych państw świata pod względem powierzchni.
-
Federacja Rosyjska – 17,1 mln km kw.
Z północy na południe ma rozpiętość 4 tys. km, ze wschodu na zachód aż 9 tysięcy. Graniczy z 14 państwami, a część tych granic musi być strzeżona wyjątkowo dobrze, że względu na napięcia polityczne w regionach przygranicznych.
Rosja zajmuje 11,5 % wszystkich lądów. Mieszkańcy państwa funkcjonują według 11 stref czasowych. Większość obszaru Rosji znajduje się na terenie Azji – tylko niewielka część terytorium to wschodnie krańce Europy.
Wielkość terytorium nie idzie w parze z zaludnieniem – Federacja Rosyjska pod tym względem zajmuje dopiero 9 miejsce na świecie.
Kraj posiada największe i najbogatsze złoża surowców naturalnych – powszechnie żartobliwie mówi się, że rosyjska Syberia jest jak tablica Mendelejewa. -
Kanada – 10 mln km kw.
Terytorium Kanady stanowi 6,7 procent całej powierzchni lądów. To największe państwo znajdujące się na półkuli zachodniej ma najdłuższą linię brzegową – ponad 202 tysiące km! Na lądzie Kanada graniczy tylko z jednym państwem – USA (granica na południu oraz na północnym zachodzie ze stanem Alaska). Granice morskie z Francją i Danią poprzez wyspy do tych państw należące, nie mają wielkiego wpływu na geopolitykę Kanady. To wielkie państwo ma tylko 35,6 mln mieszkańców, czyli mniej niż Polska i zajmuje pod tym względem dopiero 38 pozycję w rankingu światowym.
Pięć stref czasowych, niezwykłe bogactwo przyrodnicze, wielkie przestrzenie pierwotnego lasu, bogata fauna lądowa i morska, a nade wszystko zasoby kopalin dają Kanadzie wysoką pozycję wśród wiodących gospodarek świata. 1/5 całej światowej produkcji niklu pochodzi z Kanady. Również pod względem wydobycia rud cynku kraj zajmuje pierwsze miejsce. Własne zasoby gazu ziemnego i ropy naftowej pozwalają Kanadzie zachować niezależność energetyczną.
Piękne, samowystarczalne, ceniące wolność i tolerancję państwo jest synonimem życia wygodnego, zamożnego, beztroskiego. Funkcjonujący w powszechnym użyciu rzeczownik pospolity „kanada” właśnie taki model życia określa. -
Chiny – 9,6 mln km kw. (bez Hongkongu, Makau i Tajwanu)
Jedna szósta mieszkańców Ziemi zamieszkuje Chiny. Dodatkowo te 1300 tys. mieszkańców, przynależy do oficjalnie uznanych przez chińskie prawo 56 różnych grup narodowych i etnicznych. Ani liczba ani zróżnicowanie nie ułatwiają zadania władzom w Pekinie.
Mimo znacznej rozciągłości równoleżnikowej – 5200 km, w Chinach obowiązuje jedna strefa czasowa. Znacznych nakładów i wysiłków organizacyjnych wymaga obrona długich i niespokojnych granic z 14 państwami. Chiny to państwo zasobne w surowce naturalne i uważa się je za jedną z najbardziej dynamicznych gospodarek świata, a zamożność Chin przekłada się również na ich pozycję polityczną sięgającą wpływami daleko poza Azję. -
Stany Zjednoczone – 9,5 mln km kw.
Imperium zajmujące 6,5 procent wszystkich lądów zajmuje trzecią pozycję pod względem liczby ludności. Powszechnie uznaje się USA za najbogatsze supermocarstwo gospodarcze, militarne i polityczne. Właściwie każda ważna decyzja geopolityczna podejmowana na Ziemi zapada z inicjatywy lub przy udziale Stanów Zjednoczonych.
USA obejmuje 5 stref czasowych i ma charakter federacji złożonej z 50 państw.
Przyczyn sukcesu gospodarczego Stanów Zjednoczonych należy dopatrywać się głównie w bogatych zasobach kopalin naturalnych.
Od kilku dziesięcioleci USA chronią i oszczędzają dla następnych pokoleń własne pokłady surowców i importują je z zagranicy. Tym samym USA stały się liderem światowym w dziedzinie importu kopalin. -
Brazylia – 8,5 mln km kw.
Piąta pod względem liczby ludności króluje na kontynencie południowoamerykańskim zajmując niemal połowę jego powierzchni. Brazylia to trzy strefy czasowe, dziesięć państw graniczących i 26 stanów, na które jest podzielona. Znajdujące się na wschodzie wielkie aglomeracje Rio de Janeiro i Sao Paulo w niczym nie przypominają prowincjonalnego charakteru położonej w głębi kraju stolicy państwa – Brasilii.
Brazylia posiada ogromne złoża kopalin energetycznych, ale dla swoich potrzeb w 90% wykorzystuje energię odnawialną. -
Australia – 7,7 mln km kw.
Australia jest największym krajem Oceanii i szóstym największym krajem na świecie pod względem powierzchni. Rozciąga się na długości około 4 tys. km z północy na południe oraz około 4 tys. km ze wschodu na zachód. Graniczy jedynie z otaczającym ją oceanem, co sprawia, że jest największym wyspiarskim krajem na Ziemi.
Kontynent australijski zajmuje około 5,2% wszystkich lądów na naszej planecie. Pod względem liczby mieszkańców, Australia zajmuje tylko 55. miejsce na świecie, co wynika z jej niskiej gęstości zaludnienia i dużych obszarów pustynnych oraz półpustynnych.
Kraj ten jest zróżnicowany pod względem klimatu, roślinności oraz krajobrazów, a także pod względem grup etnicznych, które zamieszkują ten obszar. Aborygeni, pierwotni mieszkańcy Australii, stanowią zaledwie około 3% populacji kraju, podczas gdy pozostała część społeczeństwa pochodzi z różnych części świata, głównie z Europy, Azji i Afryki.
Australia jest bogata w różnorodne surowce naturalne, takie jak żelazo, miedź, złoto, węgiel czy ropa naftowa. Górnictwo i rolnictwo stanowią ważne sektory gospodarki australijskiej.
Stolicą Australii jest Canberra, choć najbardziej znanymi miastami są Sydney i Melbourne. Językiem urzędowym jest angielski, a walutą – dolar australijski.
Australia jest także domem dla niezwykłej fauny i flory, w tym unikalnych gatunków, takich jak kangur, koala czy ptak emu. W kraju tym znajduje się również słynna Rafa Koralowa oraz niezwykłe formacje skalne, takie jak Ayers Rock czy The Twelve Apostles.
-
Indie – 3,29 mln km kw.
Indie, oficjalnie Republika Indii, zajmują powierzchnię 3,29 miliona kilometrów kwadratowych, co czyni je siódmym co do wielkości krajem na świecie. Państwo to położone jest na subkontynencie indyjskim, na południe od Himalajów i graniczy z Pakistanem, Chinami, Nepalem, Bhutanem, Bangladeszem i Mjanmą (Birmą).Indie są bardzo zróżnicowanym krajem pod względem geografii, klimatu, kultury, języków i grup etnicznych. Ośnieżone szczyty górskie na północy do tropikalnych lasów deszczowych na południu, Indie oferują szeroką gamę różnorodności przyrodniczej i kulturowej.
Mimo że powierzchnia Indii jest znacznie mniejsza niż Rosji, to jednak względem liczby mieszkańców zajmują one drugie miejsce na świecie, z populacją przekraczającą 1,3 miliarda osób.
Stolicą Indii jest Nowe Delhi, zaś największym miastem jest Mumbai. Indie dzielą się na 28 stanów i 8 terytoriów związkowych, każdy z nich charakteryzujący się unikalnymi cechami kulturowymi i historycznymi.
Gospodarka Indii rośnie w zawrotnym tempie, a kraj ten stał się jednym z największych ośrodków przemysłowych, naukowych i technologicznych świata. Bogactwo naturalne, ludzkie i kulturowe sprawia, że Indie są jednym z najbardziej fascynujących krajów na naszej planecie.
-
Argentyna – 2,78 mln km kw.
Argentyna, zlokalizowana w Ameryce Południowej, rozciąga się na powierzchni 2,78 milionów kilometrów kwadratowych, co czyni ją jednym z największych krajów świata. Kraj ten ma długość około 3,6 tys. km z północy na południe i szerokość około 1,4 tys. km ze wschodu na zachód. Argentyna graniczy z pięcioma państwami, a jej wybrzeże opiera się o Ocean Atlantycki.Argentyna zajmuje około 1,6% powierzchni lądów na naszej planecie. Stolicą Argentyny jest Buenos Aires, które jest jednym z najbardziej znanych miast na świecie. Kraj ten leży w półkuli zachodniej i znajduje się na południowym krańcu kontynentu amerykańskiego.Względem liczby mieszkańców Argentyna zajmuje 31 miejsce na świecie. Kraj ten jest zróżnicowany pod względem krajobrazów i klimatu, od lodowców na południu po subtropikalne lasy na północy. Argentyna jest także domem dla wielu grup etnicznych, co sprawia, że jest to kraj o bogatej kulturze.
Argentyna słynie z wielu rzeczy, takich jak tango, futbol czy pyszne mięso. Kraj ten posiada również bogate zasoby naturalne, takie jak srebro, które dało nazwę krajowi, czy soję, która jest jednym z głównych produktów eksportowych.
-
Kazachstan – 2,7 mln km kw.
Kazachstan to dziewiąty największy kraj na świecie pod względem powierzchni, rozciągający się na 2,7 miliona kilometrów kwadratowych. Kraj ten leży na terenie Azji, choć część jego terytorium sięga do Europy. Graniczy z Rosją, Chinami, Kirgistanem, Uzbekistanem i Turkmenistanem, co sprawia, że ma strategiczne znaczenie dla geopolityki regionu.W porównaniu z Rosją, zaludnienie Kazachstanu jest znacznie mniejsze, zajmując 64. miejsce na świecie pod względem liczby mieszkańców. Kraj ten jest domem dla wielu grup etnicznych, w tym Kazachów, Rosjan, Ujgurów oraz innych mniejszości.
Kazachstan jest krajem o zróżnicowanej geografii, z równinami, stepami, lasami, jeziorami i górami. Na jego terenie znajduje się również jedno z największych jezior na świecie – Morze Kaspijskie, które dzieli z innymi państwami regionu. W kraju tym występują różne strefy klimatyczne, od umiarkowanego po pustynny.
Gospodarka Kazachstanu opiera się głównie na eksporcie surowców naturalnych, takich jak ropa naftowa, gaz ziemny, metale szlachetne i inne minerały. Kraj ten posiada również rosnący sektor usług i przemysłu.
Stolicą Kazachstanu jest Nur-Sultan, wcześniej znane jako Astana. Jest to nowoczesne miasto, którego architektura odzwierciedla dążenia kraju do stworzenia nowoczesnej tożsamości oraz rosnące znaczenie na arenie międzynarodowej.
-
Algieria – 2,38 mln km kw.
Algieria, położona w Afryce Północnej, jest największym krajem na kontynencie afrykańskim oraz dziesiątym największym na świecie pod względem powierzchni. Krajobraz kraju jest zróżnicowany, obejmując zarówno Saharę na południu, jak i górzyste tereny na północy blisko Morza Śródziemnego.Algieria graniczy z siedmioma państwami, w tym z Marokiem, Tunezją, Libią, Nigrem, Mali, Mauretanią i Saharą Zachodnią. Jej stolicą jest Algier, znajdujący się na wybrzeżu Morza Śródziemnego. Kraj ten jest również bogaty w zasoby naturalne, takie jak ropa naftowa i gaz ziemny, które stanowią podstawę gospodarki algierskiej.
Względem liczby mieszkańców Algieria zajmuje 33 miejsce na świecie, z populacją przekraczającą 43 miliony. Kraj charakteryzuje się różnorodnością kulturową, z dominującymi grupami etnicznymi takimi jak Arabowie i Berberowie. Oficjalnymi językami są arabski i tamazight, ale powszechnie używany jest również język francuski.
Pod względem wielkości, Algieria wyróżnia się na tle innych państw Afryki, a jej bogactwo naturalne i strategiczne położenie nad Morzem Śródziemnym sprawiają, że kraj ten odgrywa ważną rolę w polityce i gospodarce zarówno kontynentu, jak i na świecie.
Największe Państwa na Świecie według powierzchni
Lp | Kraj | Powierzchnia (km²) |
---|---|---|
1 | Rosja | 17 098 242 |
2 | Kanada | 9 984 670 |
3 | Chiny | 9 596 960 |
4 | Stany Zjednoczone | 9 525 067 |
5 | Brazylia | 8 515 767 |
6 | Australia | 7 682 300 |
7 | Indie | 3 287 263 |
8 | Argentyna | 2 780 400 |
9 | Kazachstan | 2 724 900 |
10 | Algieria | 2 381 741 |
11 | Demokratyczna Republika Konga | 2 344 858 |
12 | Arabia Saudyjska | 2 149 690 |
13 | Meksyk | 1 964 375 |
14 | Indonezja | 1 904 569 |
15 | Sudan | 1 861 484 |
16 | Libia | 1 759 540 |
17 | Iran | 1 648 195 |
18 | Mongolia | 1 564 116 |
19 | Peru | 1 285 216 |
20 | Czad | 1 284 000 |
21 | Niger | 1 267 000 |
22 | Angola | 1 246 700 |
23 | Mali | 1 240 192 |
24 | Południowa Afryka | 1 219 090 |
25 | Kolumbia | 1 138 910 |
26 | Etiopia | 1 104 300 |
27 | Boliwia | 1 098 581 |
28 | Mauretania | 1 030 700 |
29 | Egipt | 1 001 450 |
30 | Tanzania | 947 300 |
31 | Nigeria | 923 768 |
32 | Wenezuela | 912 050 |
33 | Namibia | 824 292 |
34 | Mozambik | 799 380 |
35 | Pakistan | 796 095 |
36 | Turcja | 783 562 |
37 | Chile | 756 102 |
38 | Zambia | 752 618 |
39 | Mjanma | 676 578 |
40 | Afganistan | 652 230 |
41 | Sudan Południowy | 644 329 |
42 | Somalia | 637 657 |
43 | Republika Środkowoafrykańska | 622 984 |
44 | Ukraina | 603 550 |
45 | Madagaskar | 587 041 |
46 | Botswana | 581 730 |
47 | Kenia | 580 367 |
48 | Francja | 551 500 |
49 | Jemen | 527 968 |
50 | Tajlandia | 513 120 |
51 | Hiszpania | 505 370 |
52 | Turkmenistan | 488 100 |
53 | Kamerun | 475 440 |
54 | Papua-Nowa Gwinea | 462 840 |
55 | Szwecja | 450 295 |
56 | Uzbekistan | 447 400 |
57 | Maroko | 446 550 |
58 | Irak | 438 317 |
59 | Paragwaj | 406 752 |
60 | Zimbabwe | 390 757 |
61 | Japonia | 377 915 |
62 | Niemcy | 357 022 |
63 | Kongo | 342 000 |
64 | Finlandia | 338 145 |
65 | Wietnam | 331 210 |
66 | Malezja | 329 847 |
67 | Norwegia | 323 802 |
68 | Wybrzeże Kości Słoniowej | 322 463 |
69 | Polska | 312 696 |
70 | Oman | 309 500 |
71 | Włochy | 301 340 |
72 | Filipiny | 298 170 |
73 | Ekwador | 283 561 |
74 | Burkina Faso | 274 200 |
75 | Nowa Zelandia | 267 710 |
76 | Gabon | 267 667 |
77 | Gwinea | 245 857 |
78 | Wielka Brytania | 243 610 |
79 | Uganda | 241 038 |
80 | Ghana | 238 533 |
81 | Rumunia | 238 391 |
82 | Laos | 236 800 |
83 | Gujana | 214 969 |
84 | Białoruś | 207 600 |
85 | Kirgistan | 199 951 |
86 | Senegal | 196 722 |
87 | Syria | 185 180 |
88 | Kambodża | 181 035 |
89 | Urugwaj | 176 215 |
90 | Surinam | 163 820 |
91 | Tunezja | 163 610 |
92 | Nepal | 147 181 |
93 | Bangladesz | 143 998 |
94 | Tadżykistan | 143 100 |
95 | Grecja | 131 957 |
96 | Nikaragua | 130 370 |
97 | Korea Północna | 120 538 |
98 | Malawi | 118 484 |
99 | Erytrea | 117 600 |
100 | Benin | 112 622 |
101 | Honduras | 112 090 |
102 | Liberia | 111 369 |
103 | Bułgaria | 110 879 |
104 | Kuba | 110 860 |
105 | Gwatemala | 108 889 |
106 | Islandia | 103 000 |
107 | Korea Południowa | 99 720 |
108 | Węgry | 93 028 |
109 | Portugalia | 92 090 |
110 | Jordania | 89 342 |
111 | Azerbejdżan | 86 600 |
112 | Austria | 83 871 |
113 | Zjednoczone Emiraty Arabskie | 83 600 |
114 | Czechy | 78 867 |
115 | Serbia | 77 474 |
116 | Panama | 75 420 |
117 | Sierra Leone | 71 740 |
118 | Irlandia | 70 273 |
119 | Gruzja | 69 700 |
120 | Sri Lanka | 65 610 |
121 | Litwa | 65 200 |
122 | Łotwa | 64 589 |
123 | Togo | 56 785 |
124 | Chorwacja | 56 594 |
125 | Bośnia i Hercegowina | 51 197 |
126 | Kostaryka | 51 100 |
127 | Słowacja | 49 035 |
128 | Dominikana | 48 670 |
129 | Estonia | 45 228 |
130 | Dania | 43 094 |
131 | Holandia | 41 543 |
132 | Szwajcaria | 41 277 |
133 | Bhutan | 38 394 |
134 | Gwinea Bissau | 36 125 |
135 | Mołdawia | 33 851 |
136 | Belgia | 30 528 |
137 | Lesotho | 30 355 |
138 | Armenia | 29 743 |
139 | Wyspy Salomona | 28 896 |
140 | Albania | 28 748 |
141 | Gwinea Równikowa | 28 051 |
142 | Burundi | 27 830 |
143 | Haiti | 27 750 |
144 | Rwanda | 26 338 |
145 | Macedonia Północna | 25 713 |
146 | Dżibuti | 23 200 |
147 | Belize | 22 966 |
148 | Salwador | 21 041 |
149 | Izrael | 20 770 |
150 | Słowenia | 20 273 |
151 | Fidżi | 18 274 |
152 | Kuwejt | 17 820 |
153 | Eswatini | 17 364 |
154 | Timor Wschodni | 14 874 |
155 | Bahamy | 13 940 |
156 | Czarnogóra | 13 812 |
157 | Vanuatu | 12 189 |
158 | Katar | 11 586 |
159 | Gambia | 11 300 |
160 | Jamajka | 10 991 |
161 | Liban | 10 400 |
162 | Cypr | 9 251 |
163 | Brunei | 5 765 |
164 | Trynidad i Tobago | 5 128 |
165 | Republika Zielonego Przylądka | 4 033 |
166 | Samoa | 2 831 |
167 | Luksemburg | 2 586 |
168 | Komory | 2 235 |
169 | Mauritius | 2 040 |
170 | Wyspy Świętego Tomasza i Książęca | 1 001 |
171 | Kiribati | 811 |
172 | Dominika | 751 |
173 | Tonga | 747 |
174 | Mikronezja | 702 |
175 | Singapur | 693 |
176 | Bahrajn | 620 |
177 | Saint Lucia | 620 |
178 | Andora | 468 |
179 | Palau | 459 |
180 | Seszele | 455 |
181 | Antigua i Barbuda | 442 |
182 | Barbados | 430 |
183 | Saint Vincent i Grenadyny | 389 |
184 | Grenada | 344 |
185 | Malta | 316 |
186 | Malediwy | 298 |
187 | Saint Kitts i Nevis | 261 |
188 | Wyspy Marshalla | 181 |
189 | Liechtenstein | 160 |
190 | San Marino | 61 |
191 | Tuvalu | 26 |
192 | Nauru | 21 |
193 | Monako | 2.02 |
194 | Watykan | 0.44 |
195 | Sealand | 0.0056 |
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_pa%C5%84stw_%C5%9Bwiata_wed%C5%82ug_powierzchni